برهان ابن سینا بر اثبات ناپذیری وجود نفس

این برهان که اول بار از ناحیه ابن سینا (رحمت الله ) مطرح شده واز آن پس در حکمت اشراق وحکمت

متعالیه نیز مورد استفاده قرار گرفته این است که آدمی اگر قصد کند تا از طریق اثر وفعل خود به اثبات

خویش پردازد ، قبل از آن که خود را ثابت کند ، وجود خود را پذیرفته است ، زیرا وقتی که استدلال کرده

و می گوید : چون می اندیشم پس هستم ویا آن که چون کار می کنم پس هستم ، حد وسط این

استدلال یا اندیشه وکار مطلق است ، که در این صورت اندیشمند ویا فاعل مطلق را اثبات می کند وبا

اثبات مطلق اندیشمند ویا فاعل مطلق ، اندیشمند وفاعل معین شخصی اثباط نمی شود ، ویا آن که

حد وسط ، اندیشه وکار شخصی است در این صورت «میم» در کلمه می اندیشم ، همان «من»

 است که قبل از اثباط  نتیجه  در مقدمه استدلال پذیرفته شده است. بنا براین ، استدلال از طریق

مزبور ، مصادره به مطلوب بوده وباطل است. 

               مشاهده از کتاب معرفت شناسی در قرآن - آیت الله جوادی آملی- ص119