همدلی وهمزبانی به حسب موقعیت ومسئولیت افراد است البته برای این همدلی وهمزبانی تفاوت مراتب هم می توان قرار داد.

آنهایی که در رده بالای مملکتی هستند که ازآنها کار بیشتری می آیدآنها باید ملاحظه امر را بیشتر بکنند وتا می توانند توحید نظر داشته باشند توحید عمل داشته باشند، از چیزهایی که خیلی مهم نیست صرفه نظرکنند. به همین ترتیب است تا رده های پایین .

ملت هم همین طور. این مردمی که نزدیک تر به مسئولین هستند ومی توانند همکاری فعالی داشته باشند برای انجام این همدلی وهمزبانی در اولویت قرار می گیرند.

همدلی وهمزبانی دولت وملت ، یک طرف آن مردم ویک طرف آن دولت است. دولت باید انعطاف داشته باشد وملت هم با دولت خودش . این که در دعای امام زمان (علیه السلام ) آمده است : « اللهم ارزقنا توفیق الطاعه …» جمله ای دارد که می فرماید :

« علی الرعیه بالانصاف وحسن السیره » . جمله قبل از آن آمده است:« وعلی الامرء بالعدل والشفقه ».

امراء همان دولت هستند ، کسانی که حکومت دستشان است این ها وظیفه شان این است که عدالت وشفقت ، دلسوزی ومهربانی به ملت را در نظر بگیرند. بعد ، امام زمان( علیه السلام )می فرماید : « وعلی الرعیه بالانصاف وحسن السیره»رعیه یعنی همان ملت .

ملت هم نسبت به دولت باید منصف باشند . بینند امکانات دولت چقدر است، ظرفیت دولت برای انجام کارها ومسئولیت ها چقدر است ، انتظاراتشان را زیاد بالا نبرند، ملاحظه کنند و نسبت به امیران وحاکمان خودشان انصاف داشته باشندو«حسن السیره » یعنی حسن سیره ورفتار. یعنی رفتار دولت با ملت وملت با دولت خوب باشد وانتظارشان زیاد نباشد. خوب ما گوشه کنار مملکت می بینیم یک عده ای مرتب نق می زنند، اعتراض می کنند، حتی اگر از دستشان بیاید می خواهند تظاهرات کنند، کارهایی بکنند که زیان است البته آنهایی هستند که مغرض هستند، این ها هم باید خودشان را درست کنند ببینند که مصلحت نظام در چیست، مصلحت دولت درچه هست.دولت هم همین طور نسبت به ملت تا آنجا که می تواند نباید کوتاهی کند.

                فصلنامه فرهنگی-اجتمایی   الفت