در مسائل فردی هم ، صرف وجود انگیزه طبیعی ، دلیل برارزش اخلاقی نیست ، بلکه با دخالت

عقل است که می توان ارزش اخلاقی هریک از کارها را مشخص کرد؛ مثلا شهوت جنسی، یک

انگیزه طبیعی است وتعیین ارزش اخلاقی آن ، بستگی به حکم عقل دارد . عقل هم به تناسب

شرایط مختلف ، ممکن است به ارزش مثبت یا منفی بودن این میل ، حکم کند. در واقع ، میل

طبیعی ، ابزاری برای تحقق اهداف عقلانی اند؛ زیرا هدف خلقت ، متوقف است بر این که نسل

انسان باقی بماند واین میل ، ابزاری است برای تحقق آن هدف. این از الطاف خداوند است که در

انسان ، ابزارهای طبیعی قرار داده تا او را برای انجام کارهایی در مسیر تحقق اهداف ارزشمند ، برانگیزد. 

بنابراین ، هرچند که در انسان میل های طبیعی وعوامل غریزی روعاطفی برای تشکیل زندگی

اجتماعی وجو دارد ، ولی ارزش اخلاقی آن ها به انتخاب عقل وابسته است. عقل می گوید :

رسیدن انسان به مطلوب های مادی ومعنوی اش در گرو زندگی اجتماعی است واگر فرد بخواهد

تنها زندگی کند ، برای تامین مصالح مادی ومعنوی اش با مشکلات ودشواری هایی روبه رو خواهد شد. 

انسان برای رسیدن به کمال نهایی ، آفریده شده است که مقدمات دست یابی به آن، تنها در

جامعه فراهم می شود. پس به حکم عقل ، زندگی اجتماعی ، مطلوب خواهد بود وضروریت

بالقیاس پیدا می کند.

مشاهده در کتاب اخلاق در قرآن جلد 3-آیت الله مصباح یزدی- ص39

صفحات: 1· 2